Dlaczego warto ukorzeniać sadzonki w szkółkach przy użyciu paper potów?

W ramach dzisiejszej Akademii Ceres nasz ekspert Michał Stuchlik przygotował dla Was tekst odpowiadający na pytanie, które nie raz zostało nam zadane, a odpowiedź na nie jest zdecydowanie dłuższa niż kilka zdań. Mamy nadzieję, że po zapoznaniu się z tym tekstem sam zechcesz spróbować ukorzenić sadzonki w swojej szkółce za pomocą paper potów.

Ukorzenianie sadzonek jest powszechnie stosowaną metodą rozmnażania materiału roślinnego w szkółkarstwie ozdobnym. Szkółkarze wykorzystują różne metody ukorzeniania, najczęściej jednak stosują podłoża przeznaczone do ukorzeniania, którymi wypełniają różnego rodzaju multiplaty czy kuwety. Te metody są znane na rynku od dłuższego czasu, jednak różnią się w skuteczności, co ma wpływ na opłacalność procesu ukorzeniania oraz jakość produkowanego materiału. Szkółkarze coraz częściej stają w obliczu trudności, takich jak brak pracowników oraz wzrastające koszty związane z ich utrzymaniem. Nie bez znaczenia są tu również koszty produkcji w postaci cen różnego rodzaju środków stosowanych na różnych etapach produkcji, które z roku na rok wzrastają. Ze względu na te problemy, coraz więcej szkółkarzy poszukuje metod obniżenia kosztów, aby dalej konkurować na rynku. Istnieje wiele sposobów na obniżenie kosztów – jedni szukają tańszych środków do produkcji, inni coraz częściej koncentrują się nad zrozumieniem procesów produkcyjnych i szukaniu w ich poprawie sposobów na ograniczenie kosztów. 

Tak jak wcześniej wspominałem proces ukorzeniania można podzielić na co najmniej kilka, a może kilkanaście etapów. Zwykle zaczyna się od przygotowania odpowiednich warunków do ukorzeniania, takich jak odpowiednie obiekty, klimat, nawadnianie, temperatura, wilgotność i cieniowanie. Następnym etapem jest przygotowanie pod kątem środków do produkcji takich jak multiplaty, podłoże, nawozy, środki ochrony oraz środki stymulujące ukorzenianie i wzrost. Ważnym etapem jest również sam wybór roślin, z których pozyskane będą sadzonki, termin ich pozyskania, ich zdrowotność, czas potrzebny od pozyskania na umieszczenie sadzonek w podłożu i wiele innych. Rozpisując cały proces na poszczególne etapy i układając je w chronologiczny sposób, można zauważyć, jak dużym i skomplikowanym procesem jest ukorzenianie sadzonek. Istotne jest jednak, że dzięki temu można przyjrzeć się każdemu etapowi i wprowadzać poprawki, co otwiera możliwości polepszenia całego procesu i osiągnięcia lepszych rezultatów.

Jednym z takich działań, które staje się coraz popularniejsze w szkółkarstwie jest stosowanie paper potów do ukorzenia wielu gatunków roślin iglastych i liściastych. Często spotykam się z pytaniem czy i  dlaczego warto stosować paper poty w szkółkarstwie? Znając ten system od wielu lat oraz wartości jakie ze sobą niesie uważam, że jest to aktualnie najlepszy sposób na ukorzenianie sadzonek w szkółkach.

A zatem dlaczego warto używać paper potów do ukorzeniania sadzonek?

1. Problemy z dostępnością pracowników. To chyba jeden z najczęściej przewijających się wątków w rozmowach ze szkółkarzami. W jaki sposób jest powiązany z użyciem paper potów? Użycie paper potów może znacznie zwiększyć skuteczność ukorzeniania, nawet do 100%. Więcej przygotowanych sadzonek, które zostaną użyte na początku skończy jako gotowe rośliny do posadzenia np. w P9. Co za tym idzie, nie będzie konieczności angażowania pracowników w przygotowanie kolejnych partii sadzonek. Załóżmy, że szkółkarz chce wyprodukować 100 000 szt. sadzonki gotowej do posadzenia do P9. Jeżeli skuteczność jego procesu wynosi np. 80% to znaczy, że na starcie musi przygotować 125 000 sadzonek, z których na końcu procesu uzyska oczekiwane 100 000 szt. sadzonek. Stosując paper poty, w wielu wypadkach można podnieść skuteczność do 100% co oznacza, że 100 000 gotowych sadzonek uzyskamy z 100 000 sadzonek na starcie procesu. Różnica jest widoczna gołym okiem – przykładowe 25 000 sadzonek różnicy ktoś musi pozyskać i ktoś musi obsłużyć na kolejnych etapach produkcji.
2. Dużo lepsze warunki powietrzno-wodne w strefie korzeniowej. To jeden z najważniejszych argumentów, które mają bezpośredni wpływ na ukorzenianie się sadzonek. Można śmiało założyć, że im luźniejsze i bardziej przepuszczalne, a co za tym idzie lepiej napowietrzone podłoże, tym lepsza jest skuteczność ukorzeniania sadzonek. Sadzonki w takich warunkach dużo szybciej tworzą zdrowy i silny system korzeniowy. Dlaczego paper poty są lepsze od multiplatów zasypanych luźnym podłożem? Ponieważ paper pot włożony w odpowiednio dobrany multiplat nie dolega szczelnie do ścian komórek multiplatu, jest otoczony powietrzem. Dzięki temu nadmiar wody lepiej i łatwiej jest odprowadzany, a wokół paper pota jest duży dostęp powietrza, co pozytywnie wpływa na jakość ukorzenianych sadzonek.
3. Większa ilość i jakość ukorzenionych sadzonek. Lepsze warunki powietrzno-wodne wpływają bezpośrednio na ilość sadzonek, które się ukorzenią. W wielu przypadkach ta różnica może dochodzić nawet do kilkudziesięciu procent. Większa ilość ukorzenionych sadzonek oznacza mniejsze koszty ich wyprodukowania. Nie bez znaczenia jest tu również aspekt jakościowy produkowanych sadzonek. Sadzonki są bardziej wyrównane, co bezpośrednio może wpływać na możliwość produkowania większych jednorodnych i bardziej wyrównanych partii młodych roślin.
4. Krótszy czas ukorzeniania sadzonek. Kolejny aspekt powiązany z dużo lepszymi warunkami powietrzno-wodnymi. Sadzonki szybciej się ukorzeniają i w krótszym czasie są gotowe do dalszych etapów produkcji. Dla przykładu sadzonki thuji smaragd, ale również innych gatunków iglastych, których ukorzenianie rozpoczęło się około połowy stycznia 2023 (proces odbywał się w szklarni, która była lekko dogrzewana, na stołach, z systemem zamgławiania) były gotowe do dalszych etapów produkcji w drugiej połowie maja/początkiem czerwca 2023.
5. Bezpieczna bryła korzeniowa. Dzięki zastosowaniu otoczki ze specjalnego papieru bryła korzeniowa jest zabezpieczona przed uszkodzeniami. Ma to szczególne znaczenie przy przesadzaniu roślin do większych pojemników. Sadzonki produkowane w luźno zasypywanym substracie podczas wyciągania z multiplatu mogą ulec uszkodzeniu. Bardzo często dochodzi do rozsypania/rozpadnięcia się bryłki korzeniowej co wielokrotnie pociąga za sobą uszkodzenie delikatnego systemu korzeniowego. Skutkiem może być utrata sadzonki, czyli poniesione koszty bez finalnego efektu, lub spowolnienie jej dalszego wzrostu – czas potrzebny do odbudowania uszkodzonego systemu korzeniowego. W przypadku paper potów tego typu zjawiska praktycznie nie występują, a sadzonki posadzona do nowego podłoża natychmiast rozpoczyna wzrost.
6. Możliwość tzw. kumulacji sadzonek. Dzięki temu, że paper pot ma zwięzłą strukturę można bardzo szybko zacząć przeprowadzać różnego typu działania kontrolne. Przede wszystkim paper pota można z łatwością wyciągnąć z komórki multiplatu bez ryzyka narażenia sadzonki na uszkodzenie. W przypadku zasypywanych multiplatów takie działanie jest absolutnie niemożliwe przed całkowitym przerośnięciem bryłki korzeniowej. Jest to o tyle istotne, ze możemy sprawdzać na bieżąco postęp ukorzeniania, a w przypadku stwierdzenia sadzonek, które z różnych powodów się nie przyjęły i obumarły, możemy przeprowadzić tzw. kumulację czyli usunąć łatwo i szybko tego typu sadzonki i zastąpić je zdrowymi. Dzięki temu odzyskujemy powierzchnię w obiekcie i możemy w to miejsce wstawić kolejne multiplaty z nowymi sadzonkami.
7. Możliwość wykorzystania sadzonki z nie w pełni rozwiniętym systemem korzeniowym. Jest to ważny argument, szczególnie w szkółkach gdzie prowadzi się intensywną produkcję i ukorzeniane są duże ilości sadzonek w partiach jedna za drugą. Dzięki użyciu paper potów czas ukorzeniani wyraźnie się skraca, ale równie ważny jest fakt, że możemy pracować z sadzonką, która ma nie w pełni rozwinięty system korzeniowy i możemy taką sadzonkę przesadzić żeby zwolnić miejsce dla kolejnych partii.
8. Możliwość łatwiejszego wyciągania sadzonki z multiplatu. Sadzonki produkowane w paper potach znacznie łatwiej można wyciągnąć z multiplatu na etapie przesadzania. Jest to znaczące ułatwienie dla pracowników, którzy stoją przy maszynach i muszą utrzymywać odpowiednie tempo pracy. Dodatkowo ograniczone jest do minimum ryzyko uszkodzenia bryły i strat z tego wynikających.
9. Możliwość ustawiania sadzonek w tzw. szachownicę. Kolejny argument, dlaczego warto używać paper potów, szczególnie ważny w gospodarstwach, które produkują duże sadzonki z dużymi liśćmi i wymagają one odpowiedniego rozstawiania na etapie ukorzeniania. Dzięki paper potom można taki efekt otrzymać od początku procesu lub z łatwością rozstawić sadzonki wedle potrzeb w dowolnym momencie.
10. W znaczący sposób rozwiązują problem utylizacji plastiku. Paper poty otoczone są specjalnym, certyfikowanym papierem, który ulega degradacji w kompostowniach przemysłowych. W czasie gdy plastik w produkcji staje się coraz większym wyzwaniem paper poty mogą być wyprodukowane ze specjalnego papieru, który posiada certyfikację i jest papierem w 100% biodegradowalnym. Dodatkowo, system ten również ewoluuje i jest już gotowy do bycia alternatywą do produkcji młodzieży z doniczkach P9. Co ważne multiplaty, które są używane w procesie ukorzeniania również mogą zostać z łatwością zastąpione wersjami o dużo dłuższej trwałości i żywotności, co znacznie redukuje ilość plastiku do recyklingu.

Paper poty, jako rozwiązanie stosowane do ukorzeniania sadzonek, przynoszą wiele korzyści. Skutecznie poprawiają proces ukorzeniania, zarówno pod względem ilościowym, jak i jakościowym. Skracają czas i umożliwiają przyspieszenie produkcji roślin, jednocześnie ograniczając koszty związane z pracą, konieczną do osiągnięcia zamierzonych efektów. Ograniczają straty materiału i pozytywnie wpływają na kolejne etapy produkcji roślin, przyspieszając proces przesadzania oraz minimalizując ewentualne straty na tym etapie. Istnieje wiele argumentów przemawiających za korzystaniem z paper potów zarówno przy ukorzenianiu roślin iglastych, jak i liściastych. Ilość korzyści płynących z ich zastosowania przewyższa koszty, co stanowi niepodważalny argument.

Jeżeli chcesz dowiedzieć się więcej o parametrach poszczególnych paper potów zapraszamy tutaj: Paper-poty • Ceres.pl