W ramach Akademii Ceres postanowiliśmy przygotować dla Was przegląd taśmociągów transportowych, które od wielu lat cieszą się dużą popularnością i znajdują szerokie zastosowanie na wielu etapach produkcji. Najczęściej są używane w trakcie sadzenia roślin do doniczek, gdzie służą do łączenia poszczególnych jednostek w całe linie produkcyjne np. doniczkarka – obsypywarka – stacja wodna itp. Coraz częściej można je spotkać w gospodarstwach gdzie faktycznie służą do transportu roślin z miejsca produkcji do miejsca docelowego, w którym dane rośliny będą rosły. Jest to system, bez którego trudno sobie wyobrazić nowoczesną produkcję roślin. Postaramy się omówić kilka najważniejszych wątków dotyczących taśmociągów.
1. BUDOWA
Tak jak już wspomnieliśmy w poprzednim poście taśmociągi transportowe to urządzenia o dosyć prostej konstrukcji. Zazwyczaj ich budowa jest oparta o profil aluminiowy, po którego powierzchni przemieszcza się pas transportowy. Na rynku znajdziecie wielu dostawców, którzy mają wiele dostępnych typów profili konstrukcyjnych. Aspekt, na który warto zwrócić uwagę w tym miejscu to typ profilu oraz jego parametry techniczne. Jest to bardzo ważne ponieważ nie wszystkie typy profili konstrukcyjnych używane przy produkcji taśmociągów będą nadawały się do każdego typu zastosowania w gospodarstwie. W szczególności tam, gdzie planujecie transportować duże i ciężkie rośliny czy zestawy roślin w różnego rodzaju nosidłach lub innych opakowaniach zbiorczych zalecamy upewnienie się, że konkretny typ taśmociągu będzie odpowiedni do tego typu zastosowania. Przy złym dobraniu taśmociągów pod kątem konstrukcyjnym do planowanego użytkowania może dojść do ich uszkodzenia lub nawet zniszczenia więc warto ten wątek przemyśleć.
2. PAS TRANSPORTOWY
Wymieniony w punkcie powyżej odpowiada bezpośrednio za przemieszczanie roślin po taśmociągu. To na tym pasie (taśmie) ustawiamy doniczki i to za jego pomocą są one przenoszone do miejsca docelowego. Dlatego jego parametry techniczne mają ogromne znaczenie w długiej i bezawaryjnej pracy. Na rynku dostępnych jest wiele typów taśm, wykonanych z różnego typu materiałów, o różnej strukturze, grubości oraz jakości. Spotykamy się często z koncentracją klientów tylko na taśmociągach jako jednostkach, bez wchodzenia głębiej w szczegóły techniczne ich budowy. W niektórych sytuacjach tego typu podejście może przysporzyć wielu kłopotów już na początku użytkowania lub po niedługim jego czasie. Zwracajcie uwagę w szczególności na grubość taśmy oraz jej typ. Nieco inne taśmy powinny być używane w jednostkach, które służą po prostu do transportu, a inne w tych, które np. służą do przenoszenia doniczek np. przez rożnego rodzaju jednostki nawadniające, w których taśma ale również sam taśmociąg jest notorycznie narażony na kontakt z bieżącą wodą. Uważamy, ze warto poświęcić nieco więcej czasu na konsultacje i wybór najlepszego rozwiązania do konkretnego zastosowania.
3. NAPĘD
Sam profil nośny i pas transportowy nie są nic warte bez odpowiedniego napędu. Pod kątem systemu napędowego można wyróżnić dwa główne typy: taśmociągi z przekazaniem napędu oraz taśmociągi z własnym napędem. Czy się różnią? W pierwszym rozwiązaniu, czyli tym z przekazaniem napędu mamy do czynienia z tzw. jednostką napędową. Jest to zazwyczaj jednostka startowa, która jest wyposażona w silnik, przekładnie, często regulację prędkości czy zmianę kierunku pracy, a czasami jeszcze w inne opcje dodatkowe. Ta jednostka znajduje się zazwyczaj na początku ciągu taśmociągów i jest podłączona do zasilania. Silnik pracując napędza jej taśmę, ale dzięki zastosowaniu specjalnego systemu przekazania napędu, można do takiej jednostki podpiąć kolejne jednostki, które nie mają własnego napędu. Takie połączenie odbywa się przy użyciu specjalnego sprzęgła, jest proste i szybkie, a co najważniejsze daje możliwość budowy ciągów o długości nawet do 60 mb, które mogą być napędzane jednym silnikiem. Oczywiście długość linii możliwa do osiągnięcia przy użyciu jednego silnika jest wynikiem konsultacji i analizy technicznej, w której pod uwagę bierze się wiele czynników, między innych typ roślin i ich wagę czy potrzebną szerokość roboczą taśmociągów. Z doświadczenia wiemy, że przy użyciu standardowych jednostek o szerokości 21 cm przeznaczonych do transportu małych lub średnich doniczek często stosowanych np. w produkcji kwiatów rabatowych można z powodzeniem stosować linie taśmociągowe o długości do 60 mb oparte o 1 jednostkę napędową. Jeżeli musicie przygotować linię o większej długości wtedy możecie po prostu dodać kolejną linię opartą o kolejną jednostkę napędową i z łatwością zyskać linie transportową o oczekiwanej długości. W tym miejscu warto zwrócić uwagę, że standardowe taśmociągi są produkowane w kilku standardowych długościach najczęściej 2,3,4,5 i 6 mb – zarówno jednostki napędowe jak i jednostki podłączane za pomocą sprzęgła. Dlatego z łatwością można stworzyć linię o prawie dowolnej długości i konfiguracji. Ostatnim ważnym aspektem jest fakt, że jednostki podpinane do jednostek napędowych za pomocą sprzęgła nie mogą pracować indywidualnie – muszą być zawsze podpięte do systemu przeniesienia napędu i to jest ogromna różnica w stosunku do drugiego systemu jakim są jednostki z własnym napędem. Ta druga grupa konstrukcyjnie praktycznie nie różni się od pierwszej ale tutaj każda jednostka ma swój niezależny silnik który napędza jej taśmę. Silniki te są z założenia dużo mniejsze ale wystarczające żeby spełnić nawet najbardziej wygórowane oczekiwania. Oczywiście tego typu jednostki również mogą być spinane w dłuższe ciągi i tutaj w zasadzie nie ma ograniczeń jeżeli chodzi o ich długość. Zazwyczaj też są tak przygotowane, żeby pobierać zasilanie od jednostki poprzedzającej co ułatwia montaż i instalację. To, co mocno wyróżnia ten system to fakt, ze każdy taśmociąg działa indywidualnie więc można w łatwy i szybki sposób przeorganizować ciągi transportowe lub zabrać jedną czy kilka jednostek i używać ich całkowicie niezależnie. Ciekawa opcja, w szczególności dla tych, którzy lubią mieć możliwość dostosowania ciągów transportowych do bieżących potrzeb.
4. MOŻLIWOŚCI
Taśmociągi są popularnym rozwiązaniem do transportu roślin ze względu na małe gabaryty, szybkość i łatwość montażu oraz dużą elastyczność w dostosowaniu do bieżących potrzeb. Oczywiście jak każda maszyna mają swoje ograniczenia i nie spełnią wszystkich zachcianek ale możecie nimi rozwiązać logistykę w bardzo dobry sposób. O napędzie już pisaliśmy teraz skoncentrujemy się na praktycznych możliwościach taśmociągów. Przede wszystkim taśmociągi zazwyczaj mogą pracować w trybie lewo/prawo czyli łatwo i szybko możecie zmienić kierunek ich pracy. Dlatego „wiosną” możecie używać ich do transportu roślin na np. kontenerownie, a „jesienią” używać ich do zbierania roślin z pól i transportowania ich do miejsca pakowania. Zmiana kierunku zazwyczaj odbywa się za pomocą przełącznika więc może się odbyć tu i teraz w zależności od potrzeb i bez praktycznie żadnych ograniczeń. Kolejną ważną opcją, którą powinny mieć dobre taśmociągi to regulacja prędkości. Tu rozwiązań jest kilka – mechaniczne regulatory zamontowane w przekładniach lub elektroniczne systemy do sterowania prędkością pracy taśmociągu. W przypadku systemu opartego o jednostkę napędową i jednostki typu „slave” dostosowują prędkość jednostki napędowej dostosowujecie od razu prędkość całej podpiętej do nich linii. W przypadku jednostek z własnym napędem mamy sytuację nieco bardziej rozbudowaną ponieważ każda jednostka może mieć własny mechaniczny regulator prędkości co będzie super rozwiązaniem gdy używacie ich osobno, ewentualnie w grupach po kilka sztuk. Wtedy możecie dostosować indywidualnie prędkość na każdej indywidulanie co może być przydatne. Jeżeli chcecie mieć nadzór nad prędkością całej linii tego typu z jednego miejsca wtedy doposaża się ją w elektroniczny system regulacji prędkości, którym możecie zmieniać jej zakres dla całej linii.
Sposoby ustawienia taśmociągów – tu również mamy kilka możliwości. Pierwszą z nich jest ustawianie bezpośrednio na „gruncie” Każdy taśmociąg ma tzw. U-postument z jednej strony, za pomocą którego możecie postawić cały ciąg taśm spiętych razem na gruncie. W takim wypadku wysokość taśmy na podłożem będzie wynosić około 30- 40 cm w zależności o producenta. Co ważne przy łączeniu taśmociągów w linie używa się do tego celu specjalnych „siodeł” i zaczepów, które ułatwiają i przyspieszają proces montażu i demontażu. Drugą metodą na ustawienie taśmociągów w miejscu docelowym są podpory o regulowanej wysokości. W tym przypadku również potrzeba po jednej podporze na taśmociąg za wyjątkiem pierwszego, który jeżeli nie jest osadzony np. na doniczkarce będzie wymagał dwóch postumentów. Dzięki regulacji wysokości możecie dostosować wysokość taśmy nad podłożem do Waszych potrzeb. Co ważne w przypadku taśmociągów napędzanych przy użyciu sprzęgła poziom musi być zachowany żeby przekazanie napędu pracowało liniowo. W przypadku zestawu taśmociągów z indywidualnym napędem można nieco „pograć” z poziomami i np. obniżyć poziom taśmy w stosunku do punktu startowego lub go podnieść. Jest jeszcze trzecia możliwość montażu taśmociągów – montaż na stałe na słupach w obiektach produkcyjnych ale do tego celu zazwyczaj stosuje się taśmociągi o zmodyfikowanej konstrukcji.
5 .SYSTEM TRANSPORTOWY
W poście rozpoczynającym watek logistyki roślin wskazaliśmy, że dzięki taśmociągom można stworzyć kompleksowe systemy transportowe, które mogą obejmować praktycznie całe gospodarstwo. Oczywiście jest to możliwe ponieważ taśmociągi można ze sobą łączyć nie tyko liniowo ale również zestawiać linie pod kątem 90 stopni. Dzięki temu możemy tak kierować ruchem doniczek, że będziecie w stanie dotrzeć praktycznie w każde miejsce. Na połączeniach kątowych wymagane są dwie rzeczy – pierwszą jest jednostka napędowa, która stanowi odejście nowej linii, a drugą zakręt umożliwiający płynne przejście doniczek lub multiplatów na podłączoną pod kątem linię. Do dyspozycji jest kilka typów zakrętów. Mamy proste rozwiązania mechaniczne, ale również zakręty z napędem, dzięki którym możemy zmieniać kierunek „trudnych doniczek”. W szczególnych wypadkach stosuje się również małe stoły obrotowe lub różnego rodzaju ramiona spychające. Ze względu na mnogość opcji oraz potrzeb nie sposób tu opisać wszystkich możliwych konfiguracji. Jeżeli macie jakiś pomysł na system transportowy i chcielibyście go skonsultować to jesteśmy do waszej dyspozycji i chętnie podpowiemy w jaki sposób można dany problem rozwiązać.
PODSUMOWANIE
Tak jak widzicie taśmociągi są niezastąpionymi urządzeniami do transportu roślin w różnych gospodarstwach ale nie tylko. Pojedyncze taśmociągi znacząco ułatwiają i usprawniają pracę oraz są niezastąpione na etapie produkcji, a połączenie kilku czy kilkunastu jednostek w system transportowy da Wam możliwość kompleksowego rozwiązania logistyki roślin. Czy są najlepszym rozwiązaniem? Z pewnością są jednym z najbardziej uniwersalnych i elastycznych rozwiązań ale do niektórych zadań lepiej sprawdzą się inne systemy, które będziemy opisywać w kolejnych postach. Taśmociągi są zatem urządzeniami, które powinny znaleźć się w każdym nowoczesnym gospodarstwie, gdzie mogą znaleźć zastosowanie na wielu etapach produkcji i doskonale wpisywać się w kompleksowy ciąg technologiczno-logistyczny dostosowany do konkretnych warunków i specyfiki danego gospodarstwa.
